Juʹn uʹcc niõđžen Sirkka Hakkola räʹǩsti luâđ da kuvddled jeäʹrben looʹddi jiõnid. Siõmmnai siõmmnai suu piârri âʹlddpirrõõzzâst Rautaperäjääuʹrest Aanrest looʹddi jiõn pâi jõsksmõʹvve.
Õõut peeiʹv šeelljast ij teänab kollʼjam veʹcrdem, håʹt lååʹdd ǩiirdče muõri laaʹđvin. Uʹcc niõđâž ij teâttam veâl teʹl, što suʹst leʹčči puõʒʒâlm da mättõõli lookkâd oummui njaaʹlmin.
– Leʹjjem tõn jiõčč vuâmmšam, što jiõm kuul kuddnalla. Looʹddi jiõn pâi läppje muu jieʹllmest. Piʹrǧǧeem kuuitâǥ puârast, håʹt-i škoouläiʹǧǧ mõõni, mäʹhtt mõõni, särnn Hakkola.
Škoouleeʹjj Čeʹvetjääuʹrest 1970-lååǥǥast leʹjje Hakkolaaʹje samai lossâd.
Peeʹlljtõõvvmõš puõʹđi ouʹdde jeäskka škooulklaassâst lääʹddǩiõl čiâssâst. 10-ekksaž Sirkka išttâd åårai klaass ouddpååʹrdest, ko uʹčteeʹl väʹʒškuõʹđi pirr lõõnj da looǥǥi mainnâz, koon juõʹǩǩ škooulneǩ õõlǥi ǩeeʹrjted.
– Muu põʹmmai leäi aivv ruõpssâd, ko leʹjjem ǩeeʹrjtam puk puästtad, ko jiõm kuullâm, mušttal Hakkola.
Klaassâst feʹrttji še lookkâd vuârvuârai. Hakkola kååitai nuʹtt puârast, ko põõʹsti põõššâd jeärrsi mieʹldd lookkmen. Kuuitâǥ, ko šõõddi Hakkola vuârr, leäi lokkum ciâlk aivv puästpääiʹǩest, ko son ij kuullâm, mâid jeärraz leʹjje juʹn lookkâm.
– Kooitum laʹsǩǩeed, kååʹtt lij muu ciâlk da kuäʹss leʹčči muu vuârr. Leäi-han tõt vaiggâd. Teʹl jeeʹres päärna še mättje, što jiõm kuul, da jiõm tieʹđ, ij-ǥo uʹčteeʹl teâttam avi õõʹni-a son tuʹhmmen. Lääʹddǩiõl čiâss leʹjje muʹnne tuõđi vaiggâd, mušttal Hakkola.
Looppâst peeʹlljtõõvvmõš puõʹđi ouʹdde kuullâmteeʹstest, koon tuejjeeš obb klaass ooudâst. Sirkka Hakkola ij kuullâm ni vooʹps ââʹlab jiõnid.
Koollvââʹǩǩ vaaikti jiânnai, måkkam ooumaž suʹst šõõddi
Škooulääiʹj Hakkola feʹrttji jieʹlled vieʹǩǩtää. Vuõssmõs veäʹǩǩneävv son vuäǯǯai jeäskka 23-ekksiʹžžen. Vuäʹmm maall koollmašina leäi nuʹtt jõnn, što nuõrr neezzan toobdi jiânnai straamm tõn ââʹneen.
Peeʹlljteʹmesvuõđ diõtt nuõrr neezznest šõõddi äʹrǧǧ da son ij haaʹlääm vueiʹnned leʹbe mainsted teänab oummivuiʹm, koid son ij tobddâm. Son ij tuõsttâm mainsted oummivuiʹm da põõžži čåårast.
Koollvââʹjj diõtt suʹnne tuejjeeš jiânnai jeeʹresnallšem teeʹstid di tuʹtǩǩummšid. Vuõrâsoummšen kuuli, što suʹst lij nuʹbb peeʹllj obbnes peeʹlljtõõvvam da nuuʹbbin Hakkola kuuʹli pâi siõmmna. Koollkâuʹrr leäi vaiggâd. Tän pooʹdd Hakkola ij leämmaž ni vooʹps seämmanallšem, ko jeeʹres seämma âkksaž nuõrin.
– Jiõm vuäittam mainsted kuddnalla teʹlfoonâst. Jiânnai mâʹnne ääʹšš meädda, ko jiõm kuullam. Koollmašina leäi nåkkam, ko ǩii-ne puõʹđi paʹldde, tõt aaʹlji ålvvad. Mon jiõm kuullam, leâša jeärraz kâʹl koʹllje.
Kuvddlummuš lij tuâjj
Mââimõsân eeʹjj 2003 suʹnne čuõʹppeš vuõssmõs siiʹsǩpeʹlljiišt'tõõǥǥ, nuuʹbb peeʹllj čuõʹppeš muäʹdd eeʹjj mââiårra. Teʹl Hakkolast leäi vuäittmõš mättõõllâd kuvddled maaiʹlm aivv oʹđđest. Õõut peeiʹv son tobdstõõđi maailma, koon ij leämmaž ni ouddâl kuullâm. Son õõmtõõžži kueʹrmmaauti muʹrddlâttmõõžž da nuuʹžniǩ ǩiõđi koškkeem-mašina.
Õhtt äʹšš lij pääccam puârast miõʹlle: vuõssmõs lååʹdd jiõnn. Čuõppmõõžž mâŋŋa Hakkola kuuli saaujâst vuõssvuâra naakka-lååʹdd jiõn, kååʹtt ij leämmaž päʹrnnpooddâst toobdâs. Maaiʹlm ävvni aivv jeeʹresnalla suʹnne.
– Teʹl ko mõõnam meäcca, haaʹlääm kuvddled puk. Tuʹǩǩääm, ko jiõŋ mâʹnne ǩeâđđa, jokk, jääuʹr, muõtt. Da ââʹbr lij hääʹsǩ kuvddled håʹt mõõn kuuʹǩǩ. Da ko tieʹrmes puätt, de mon aivv äälǥam jieʹlled, mušttal Hakkola.
Tän peeiʹv Sirkka Hakkola lij jeeʹresnallšem ooumaž. Hakkola tuâstt ââʹn saǥstõõlškueʹtted oummivuiʹm da tobdstõõttâd ođđ oummid. Ânn'jõž teknikk pohtt jiânnai vuäittmõõžžid: son kuvddal radio da podcaastid vuõiʹǧǧest jiijjâs peeʹlljid nuʹtt lääddas ko še säämas. Koollvââʹjjtää son ij leʹčče, ǩii son lij tän peeiʹv.
Tän peeiʹv suʹst lij kuuitâǥ mii-ne, koon jeärrsin iʹlla vueiʹtlvaž vaʹlljeed.
– Teʹl ko vääldam tän tekniikk meädda, puk lij jiântta. Teʹl jiõm kuul ni mâid. Muʹst lie še nåkkam peeiʹv, kuäʹss jiõm haaʹled kuullâd ni mâid. Teʹl leäm jiõččinan da looǥǥam. Vuäitam vaʹlljeed. Mon vuâŋam. Tõt lij tuâjj kuvddled, pååǥǥast son.