Sápmi

Olmmošriekteprofessor imaštallá AHR mearrádusaid: ”Sáhttet vahágahttit Suoma beaggima”

Olmmošriekteprofessor Martin Scheinin árvala, ahte AHR mearrádusaid sáhttá oaidnit vuostedoaibman ON olmmošriekteorgánaid mearrádusaide, mas Suoma stáhtas lea ovddasvástádus.

Martin Sheinin, professor i internationell rätt och mänskliga rättigheter.
Govva: Antti Haanpää / Yle
Inger-Elle Suoninen

Sámedikki stivra vihkkehallá mot ovdánit dainna, go alimus hálddahusriekti mearridii jagi 2023 sámediggeválggaid ođđasit ordnemis ja olbmuid lasiheames jienastuslohkui.

Olmmošriekteprofessor Martin Scheinin oaidná, ahte váikko ođđa válggaid leat dál olles fárttain ordneme, nu ii leat daddjon, ahte ođđa válggat šaddet AHR áigetávvala mielde. Son lohká ahte jus Sámediggi oažžu doarjaga, de sáhttá leat, ahte ođđa válggat eai ollašuva goit nu jođánit.

– Árvvoštalan ahte Sámediggi ii sáhte ieš mearridit, ahte eai ordne ođđa válggaid, muhto mu mielas lea vejolaš, ahte láhkaásaheaddji váldá áššái beali, AHR divvu ášši badjelmearálaš nuppástusohcama bokte dahje ON:s boađálii gaskaboddosaš mearrádus, ahte ođđa válggaid ii galgga ordnet, ovdal go sii leat geargan ášši gieđahallat, lohká Scheinin.

Olmmošriekteprofessor Martin Scheinin kommentere AHR mearrádusa

AHR mearrádusat sáhttet vahágahttit Suoma beaggima

Scheinin goit imaštallá dan, mot alimus hálddahusriekti sáhttá guhtta mánu válggaid maŋŋá mearridit olbmuid jagi 2023 válgalogahallamii.

– Alimushálddahusriekti leamašan ieš nuppástusohcanorgána, mas leamašan vejolašvuohta váikkuhit válgalogahallamii juogo ovdal válggaid dahje válggaid áigge.

AHR mearrádusat sáhttet Scheinin oainnu mielde vahágahttit Suoma beaggima. Son lohká, ahte AHR mearrádusaid sáhttá oaidnit vuostedoaibman ON olmmošriekteorgánaid mearrádusaide, mas Suoma stáhtas lea ovddasvástádus.

– Jus dákkár čuoččuhus boahtá ovdan, de dan eai boađe ON:s váldit geahppasit.

Scheinin árvala ahte jus Suopma, dan eiseválddit ja maid duopmostuolut eai dohkket olmmošriekteorgánaid čovdosiid, baicce daid vuostásaččat dego ráŋggáštit sápmelaččaid das, ahte sii leat dolvon ášši ON dássái, de das ii leat buorre boađus Suoma beaggimii.

Alimus hálddahusrievtti mearrádusa ja sámediggelága vuođul ođđa sámediggeválggaid galget ordnet ođđasit guovtte olles mánu geažes das, go válggaid gomiheames lea mearriduvvon. Dán dilis dat meine dan, ahte ođđa válggaid galgá čađahit geassemánu loahpa rádjái.

Ođđasamosat: paketissa on 10 artikkelia

Válgamovtta Guttorm jáhkká bissut seammaláganin go čavčča válggain, vaikko media ráje leage beakkehan válgaboikoteren.

Inka Kangasniemi háliida ovddidit relatiiva válgaortnega, Paavo Riihitammela sámiid ovttaveardásašvuođa. Marko Tervaniemi fas háliida addit anáraččaide earálágan molssaeavttu.

Dutki Tim Ingold orodii Čeavetjávrris 16 mánu ja čálii juohke beaivve beaivegirjái visot maid gulai, oinnii ja vásihii.